Afganistan Gerçekleri başlıklı bu yazı dizisinde, bölge ile ilgili doğru kaynaklardan durumu ve birebir orada şahit olunan olayları sizlere sunacağız.
* * *
Afganistan’dan gelen operasyon ve yeni kontrol altına alınan bölgelerin sayısı oldukça fazla ve bunların Türkçe’ye aktarımı tam olarak maalesef yapılamıyor. Sadece yapabildiğimiz bu gibi kısa değerlendirmeler ile meraklılarını, o bölgelerden haber almak isteyenleri bilgilendirmiş olacağız inşallah.
Afganistan İslam Emirliği’nin genelde yaptığı yayınlar Afganca, Farsca, İngilizce ve az da olsa Arapca. Türkçe pek fazla bir talep olmadığı için haberlerin çevrimi ile uğraşılmıyor.
Birçok cahil haberci tarafından hiçbir şey bilinmeden yazılan, çizilen, tek bir amaca hizmet eden haberler ile Türkiye halkının maalesef zihinleri bulanıklaştırılmakta, Taliban bir “öcü” olarak gösterilmekte, ülkeyi işgal eden ABD ise “ıslah edici” olarak lanse edilmektedir. Müslümanların hakkı konusunda mangalda köz bırakmayan siyasiler, hizipler ve onların medya kolları nedendir bilinmez ama Afganistan’ın ismini ve orada yaşanan cürümleri ağızlarına bile alamamaktadırlar.
Yapacağım bu kısa değerlendirmeler ile Afganistan’da ki gerçekleri anlatmaya çalışacağım.
Ülkedeki Güvenlik Ortamı
Savaş gerçekten yaşamayan birisinin anlayabileceği bir kavram değil. Kimse savaşı istemez. Savaş ile yaşamak kimsenin hoşuna gitmez. Afgan halkı senelerdir süren savaş neticesinde artık savaş ile yaşamaya alışmış durumdadır. Bizlere çok garip gelen durumlar onların oldukça alışık olduğu şeylerdir.
Amerika bazen yaptığı aslı olmayan açıklamalarda, ülkede güvenliğin sağlandığını söylemektedir. Kendi askerleri için bu doğru. Ancak Afgan halkı için bu doğru değil.
Kukla hükümetin kendi kontrolündeki bölgelerde güvenlikten bahsedilmesi düşünülemez. Hükümet askerleri çok fazla tedirgin ve korkaklar. Bu korkuları da onları sürekli hataya sürüklemektedir. Duydukları en ufak şüpheler ile halktan birilerini vurup, öldürebilmekteler.
Öyle bir şehir düşünün ki güvenlik sebeplerinden dolayı motosiklet yasaklanmış durumda. Sebep, Taliban’ın motosiklet kullanmasıymış. Ben bunları yazıp, yorumu sizlere bırakıyorum.
Kukla Hükümetin Güvenlik Güçleri
Kukla hükümetin güvenlik güçleri için aslında “çapulcu” ifadesini kullanmam çok yanlış bir tabir olmaz. Tamamen %100 dış güçler tarafından donatılan, askeri eğitim seviyeleri oldukça düşük silahlı milisler bunlar. Özellikle Milli Ordu [1] dedikleri askerlerin büyük bir kısmını Şii kökenli olan Hazara [2] kavmi oluşturuyor. Bu da zaten Afganistan’da neden bu kadar sivil halkın öldüğünü açıklıyor. Şiilerin Ehli Sünnete ne kadar kin beslediği ve onları öldürmeyi sevap olarak gördükleri bilinen bir gerçektir.
Afganistan’daki bu güvenlik güçlerini sizlere biraz daha yakından tanıtmak istiyorum,
1-Mahalli Polisler (Local Police), (Erbaki)
Resimde gördüğünüz eli silahlı kişiler, Yerel Polis ismi ile görev yapan, kukla hükümetin en alt düzey kanun koruyucularıdır (!). Taliban ile yaşanan çatışmalarda en fazla ölü bu gruptan olur. Taliban tarafından kendilerine verilen isim Erbaki’dir. Manası ise; yavru köpekçik.
Birkaç günlük silah eğitiminden sonra, (eğer sıcak çatışma bölgesi ise bu eğitim süresi birkaç saat) görevlerine başlarlar. Çoğu, kendi mahallelerinde görev yapar. İşsiz ve genelde esrar vb. uyuşturucu bağımlısı olan kişilerdir. Para ile kandırılırlar. Aldıkları para aylık 100-200 dolar arasıdır.
Bunlar kendi içlerinde iki kısma ayrılıyorlar. Bu gördükleriniz resmi olanları, bir de yarı resmi olarak (gönüllü) Taliban ile savaşanlar var. Onların durumu çok daha vahim… Bu her ikisini de koruyucu gibi düşünebilirsiniz.
Amerika çekilmeden önce, kendi kamplarına yakın yerlere veya kullandığı yolların güvenliklerini sağlamak için bunlardan çok faydalandı. Şimdi ise çoğu pişman olup silahları ile beraber Taliban’a teslim oluyorlar…
Bu sol taraftaki milisin ismi Azizullah. Kendisinin bir grubun var ve Amerika için kendi ülkesinde kendi halkı ile savaşmakta. (Gönüllü) Amerika bu kişiyi iyi bir şekilde destekliyor. Kendisi de zaten kız kardeşini bir Amerikalı ile evlendirmesi hasebiyle yarı Amerikalıdır.
Birçok saldırıdan yaralı kurtulmuştur. Şimdilerde birkaç uzvu eksik olabilir. Halk kendisinden çok şikâyetçidir.
2.Polis Kuvvetleri
Bunlar da eğitimli olmasalar bile, yerel polislere göre biraz daha eğitimliler. Polis dediğimde tabanca ile gezenler aklınıza gelmesin. Bu polislerde birçok silah çeşidi mevcut. En önemli görevleri ülkedeki koalisyon güçlerinin güvenliğini sağlamaktır. ABD kuvvetleri bir yerden bir yere hareket edeceği zaman kendileri gelene kadar yolun güvenliğini bunlar sağlar. Önden giden her zaman yerel kuvvetlerdir. Gündüz yapılan köy baskınlarında yabancı güçlere yardımcı olurlar. Şehir merkezlerinde kadın polisler de vardır.
Bunlarda kendi içlerinde kısımlara ayrılıyorlar. Biraz daha eğitimli olanlarına başka isimler vermişler. Yaptıkları iş sebebi ile ölümle sürekli burun burunadırlar. Aldıkları maaş yerel polislerinkini geçmez.
Amerikan askerinden eğitim alan bir Afgan hükümet polisi.
3.Milli Ordu [3] (Asker) (Afghan National Army)
Milli Orduyu diğerlerinden farklı kılan, biraz daha eğitimli olmaları ve sayılarının diğerlerine göre daha fazla olması. (200 bin civarı) Kendi içerisinde kısımlara ayrılıyorlar. Bunlar da genelde hayattan bir beklentisi kalmamış uyuşturucu bağımlısı kişilerden oluşuyor. O kadar haddi aşmışlar ki içlerinde ismi Firavun olanı bile var.
4. Özel Kuvvetler [4] (Special Forces)
Milli Ordu bünyesindeki bu kuvvet, normal ordu askerlerinin kullandıkları silah ve mühimmatları kullanmaz. Kullandıkları silahtan, en küçük mühimmata kadar çok kaliteli malzemelerdir. Kollarındaki Afgan bayraklarını görmezseniz Amerikan askerinden ayırmanız zordur.
Özellikler gece yapılan meskûn mahal hava indirmelerinde/ ev baskınlarında Amerikan güçlerine yardımcı/koruyucu olmaları için yine Amerikalılar tarafından itina ile eğitilirler. İçlerinde kadınlar da bulunur.
Bu kuvvetlerin rütbesi de doğal olarak diğer askerlere göre daha yüksek. Kimlik kartları değişik ve sivilde bile tabanca ile gezerler. (diğer askerler gezemez)
Sahaya inildiğinde ise hiçbiri Taliban ile çatışmaya girmek istemez. Sadece gece baskınlarında faal olan bu kuvvet, Amerikalılardan ayrı çok fazla hareket etmez. Gündüzleri ordunun müdahalede etkisiz kaldığı zamanlarda bunları getirirler. Ama bölgeyi bilmedikleri için bunlarda çok etkili kalamıyorlar. Hava desteği alamamaları da cabası.
İslam Emirliği’nin Hakimiyet Alanı Hakkında
Taliban’ın ülkenin büyük bir çoğunluğunu elinde bulundurduğunu artık herkes bilmekte. Geçenlerde Rusya, bu oranı %70 ten fazla olarak açıklamıştı. Şimdi, oran vermek ne kadar doğru olabilir bilmiyorum ama benim de kafamdaki rakam %70-80 arası.
Olayı biraz daha açacak olursak, Afganistan toprakları oldukça büyük düzlükleri içerisinde barındırıyor. Askeri olarak bakıldığında tüm bu toprakların kukla hükümet tarafında kontrol altında tutulması çok çok zor. Zaten onların ne bunu sağlayabilecek maddi ne de manevi güçleri var. Bu yüzden Afgan kukla hükümeti, sadece şehir merkezlerini kontrol altında tutmaya çalışıyor. Yani şehir merkezlerine yapılan askeri yığınaklar ile bu hükümet ayakta durmaya çalışıyor.
Ama siz olayı öyle yol kenarında 3-5 asker ile tasavvur etmeyin. Afganistan’da ki şehir merkezleri ağzına kadar güvenlik güçleri ile dolu. Sokakta her üç adımda bir güvenlik güçleri ile karşılaşıyorsunuz.
Tüm bunlara ve özellikle ABD’nin sınırsız yardımları karşısında bile Taliban ilerleme kaydedebiliyor.
Bu harita internette bulduğum ve Taliban’ın kontrolündeki bölgeleri eksikte olsa en iyi ifade edenidir:
Bu harita 2015 yılı sonunda yabancı bir araştırma kuruluşu tarafından oluşturulmuştur. Gerçeğe en yakın olanı diyebiliriz bu oranlar için. Tabi ki aklınıza şu gelmesin, boş alanlar hükümet güçlerinin kontrolünde değil. Bu boş alanların büyük bir kısmı çöllerden ibaret.
Ülkenin güneyinde Taliban oldukça güçlü. 2012 senesinin yazından itibaren zaten Amerikan güçleri buraları bir bir terk etti. Daha önceleri Amerika ve koalisyon kuvvetlerine yönelik ağır saldırılar artık yerini, yerel kuvvetlere yapılan saldırılara bırakmış durumda. Afganistan’ın coğrafi yapısı da gerçekten bir gerilla savaşına çok uygun. Sadece Amerika değil, Rusların da burada yenilmesinin en büyük sebeplerinden birisidir bu.
Kontrol Altına Alınan Yeni Bölgeler İle İlgili
Çok ta sürpriz değil aslında, Amerikan güçlerinin ülkeyi terk etmesinden sonra böyle şeylerin olabileceğini herkes biliyordu/tahmin edebiliyordu.
Amerika, kendi askeri varlığı ile Afganistan’ın tamamında bulunduğu zamanlarda gerçekten çok katı güvenlik tedbirleri vardı. Mesela sizlere şöyle söyleyeyim, benim bildiğim bir bölgede Amerikan üssünün üzerinde AH-64 helikopter nöbet tutardı. Kendi aralarında nöbet değişimi yaparlardı, nöbet değişimlerinde hava 1-2 saat sessiz kalırdı. Sonra aynen devam… Bunu tek bir bölgede düşünmeyin birçok bölgede bu tarz tedbirler vardı.
Tabi ki bu kadar güvenlik, aynı oranda masraf demekti. Ve daha fazla bunu kaldıramayan Amerika, bu üsleri bir bir terk etti.
Ardından, zaten bölgede olan Taliban’ın işi daha da kolaylaştı. O yüzden şimdilerde alınan bölge sayısı oldukça arttı. Eskiden belki yanına yaklaşılamayan mıntıkalar şimdilerde Taliban kontrolünde. Görülene göre eğer Amerika tekrar ülkedeki askeri varlığını arttırmaz ise, bu ilerleyiş devam edecek.
Şu anda bile Afganistan’ın birçok bölgesinde muhasara altında olan hükümet güçleri var. Bunlara karadan hiçbir yardım yapılamıyor. Geceleri helikopter ile yapılan yardım ve asker değişimleri ise çok yetersiz kalıyor.
Bu askerler içerisinden, Taliban’dan eman isteyenler oluyor. Bazı durumlarda yaralılarını bile almaya gelemiyorlar ve ülkedeki Kızıl Haç yetkileri Taliban yetkileri ile iletişime geçip, onların izninden sonra yaralıları almaya Kızıl Haç arabaları geliyor…
Yazacaklarım şimdilik bu kadar. Sizden gelen soru ve görüşler ile değerlendirmeler devam edecektir inşallah. Allah’a emanet olun.
Twitter: @hldabdurrahman
İletişim: halidabdurrahman@gmail.com
Halid Abdurrahman
Küresel Analiz
[1] https://tr.wikipedia.org/wiki/Afgan_Ulusal_Ordusu
[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Hazaralar
[3] https://tr.wikipedia.org/wiki/Afgan_Ulusal_Ordusu
[4] https://www.youtube.com/watch?v=tjZlT-owga0
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder